TO ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΜΑΣ

- Κείμενο: Γιαννάκη Λ. Ομήρου Τέως Προέδρου Βουλής των Αντιπροσώπων

 Ο Κυπριακός Ελληνισμός τιμά μαζί με ολόκληρο το έθνος την ηρωική εξέγερση του Πολυτεχνείου. Και αυτό όχι απλώς στα πλαίσια μιας επιβαλλόμενης απόδοσης φόρου τιμής σε όσους έδωσαν τη ζωή τους και αγωνίστηκαν για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία,... 



..αλλά κυρίως για να αντλήσουμε τα σωστά διδάγματα που θα μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους της άμεσης αμφισβήτησης της ιστορικής παρουσίας και συνέχεια του Ελληνισμού στην Κύπρο. Έτσι το Πολυτεχνείο δεν αποτελεί απλά ένα επετειακό χρέος προς τους νεκρούς και τους αγωνιστές, ούτε είναι ένα πολιτικό μνημόσυνο τυπικής αξίας.

Αποτελεί κυρίως φάρο καθοδηγητικό του αγώνα μας και αφετηρία καινούργιων μας οραματισμών. Είναι γι’ αυτό που και οι φετινοί γιορτασμοί του Έπους του Πολυτεχνείου, καταξιώνοντας το πνεύμα των «Ελευθέρων Πολιορκημένων» του Νιόβρη του 1973, αποτελούν ορόσημο για τον αγώνα του δικού μας λαού για αντίσταση στην κατοχή, για λευτεριά και δικαίωση.

 Η μνήμη όλων μας γυρνά 46 χρόνια πίσω. Ξαναζωντανεύουν οι τσακισμένες πόρτες του Πολυτεχνείου. Ακούεται ξανά η φωνή του «Ραδιοσταθμού των ελεύθερων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζομένων Ελλήνων» να καλεί όλους στον αγώνα για την ανατροπή της χούντας στον αγώνα για λευτεριά και ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

 Αυτή την ώρα της μνήμης και της αξιολόγησης ενεργειών, λαθών και παραλείψεων, δεν μπορούμε παρά με αίσθημα ιστορικής ευθύνης να διαπιστώσουμε πως άλλη θα ήταν η εξέλιξη των γεγονότων και άλλη η τύχη της Κύπρου αν διαφορετική ήταν η συμπεριφορά και στάση όσων στην Κύπρο υπηρέτησαν πρόθυμα την εφτάχρονη χουντική τυραννία.

 Η χρονική εξέλιξη των γεγονότων του Πολυτεχνείου, ως ενός γεγονότος κορύφωσης της αντίστασης της νεολαίας και του λαού ενάντια στη δικτατορία, δείχνει πως το Πολυτεχνείο δεν ήταν ένα τυχαίο και ξεκάρφωτο ιστορικό γεγονός, αλλά το συγκεκριμένο αποτέλεσμα μιας διαδικασίας ωρίμανσης του αντιδικτατορικού κινήματος μέσα από τη συνειδητοποίηση της απλής αλήθειας πως η λύση των όποιων προβλημάτων της νεολαίας και του λαού περνούσαν αναπότρεπτα μέσα από την πτώση της χούντας.

 Γι΄ αυτό ο ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου συνιστά το κορυφαίο αποτέλεσμα της ωρίμανσης των αγώνων της νεολαίας και του λαού, για τη λύση των οξυμμένων από τη δικτατορία προβλημάτων, αλλά και την έκφραση της αδάμαστης θέλησης για την ανατροπή της.

 Έτσι η γενιά του Πολυτεχνείου, απελευθερωμένη από αυτές τις δογματικές αναστολές του παρελθόντος, καθόρισε μια νέα πρακτική και δυναμική που βρίσκει έκφραση στις πολιτικές εξελίξεις που δρομολογήθηκαν αργότερα με την καθιέρωση εντελώς καινούργιων πολιτικών δυνάμεων στο προσκήνιο. Ποιοι όμως ήταν οι στόχοι του Πολυτεχνείου; Ποια αιτήματα εκφράζονταν, ποια οράματα ζητούσαν μετουσίωση σε πράξη.

Τι εγκυμονείτο και τι αναζητούσε το φοιτητικό και ευρύτερο λαϊκό κίνημα μέσα από τη λεγόμενη «άνοιξη του φοιτητικού Κινήματος» το ’73, με την κατάληψη της Νομικής Σχολής, με το λαϊκό ξέσπασμα στο μνημόσυνο του Γεωργίου Παπανδρέου και τέλος με το Πολυτεχνείο;

Ήταν μήπως απλά στόχος η βελτίωση των συνθηκών στους χώρους σπουδών για τους φοιτητές, ήταν απλά η πτώση της δικτατορίας; Η απόπειρα αυθεντικών ερμηνειών και συμπερασμάτων ενέχει πάντα κινδύνους λαθών και παραλείψεων.

Ωστόσο, η παράθεση των βασικών στόχων όπως αυτοί επικεντρώνονται στη συνθηματολογία και τα γενικότερα πολιτικά αιτήματα του Πολυτεχνείου και των κινητοποιήσεων που προηγήθηκαν θα μπορούσαν να καθοριστούν στα πιο κάτω: Απαλλαγή από την υποτέλεια και την εξάρτηση από ξένα κέντρα αποφάσεων, που η κυρίαρχη παρουσία τους στην Ελλάδα κορυφώθηκε μέσα από τη δική τους έμπνευσης, επιβολή της εφτάχρονης δικτατορίας. 

Οριστική καταδίκη της δικτατορίας σαν αντιλαϊκής, ξενόδουλης και αντιδραστικής. Εκδημοκρατισμός και εκσυγχρονισμός της δημόσιας ζωής και του κράτους, καθώς και η εκρίζωση του παρακράτους. Κατοχύρωση των πολιτικών και συνδικαλιστικών ελευθεριών. Η στερέωση των διαδικασιών που εγγυούνται τη λαϊκή ενεργοποίηση και συμμετοχή. Η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων.

Η συμμετοχή του φοιτητικού κινήματος στους μηχανισμούς διοίκησης και διεύθυνσης του Πανεπιστημίου. Η ενίσχυση του προϋπολογισμού για την Παιδεία. Όπως προκύπτει από τα πιο πάνω, ο στόχος του Πολυτεχνείου δεν ήταν απλά αγώνας με φοιτητικά αιτήματα ή για μια δημοκρατία τύπου προ του ΄67 , αλλά ο αγώνας ήταν σαφώς αντιδικτατορικός, αντιφασιστικός για εθνική ανεξαρτησία και λαϊκή κυριαρχία και ακόμα με οράματα για κοινωνική απελευθέρωση.

 Έτσι, πέρα από διαστρεβλώσεις και νοθεύσεις, το Πολυτεχνείο αρνείται να υποταχθεί σε οποιεσδήποτε αυθαίρετες ερμηνείες και σκοπιμότητες και παραμένει γνήσιο σύμβολο των αγώνων του ελληνικού λαϊκού κινήματος για εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία και κοινωνική δικαιοσύνη.

 Και βέβαια η 17η του Νιόβρη αποτελεί αφετηρία καινούργιων αγώνων για την ολοκλήρωση των στόχων, των οραμάτων και των προσδοκιών του Ελληνισμού. Χρέος μας να επαναβεβαιώσουμε ότι οι μεγάλες ιστορικές στιγμές των λαών επιτυγχάνονται όχι κατ’ ανάγκην ως λογική επιδίωξη εφικτών στόχων, αλλά ως αποτέλεσμα του αυθόρμητου καθορισμού πορείας χωρίς αναστολές, φόβους και προκαταλήψεις.

Ως η άρνηση των ηττοπαθών αντιλήψεων και των δύσκαμπτων και συντηρητικών τάσεων που μετρούν και ξαναμετρούν τις προοπτικές της επιτυχίας. Χρέος μας λοιπόν και στο δικό μας αγώνα για απαλλαγή από την τουρκική κατοχή να αποφύγουμε την προσαρμογή με την κατοχή και να επιμείνουμε στις άφθορες αξίες της ελευθερίας και της δικαιοσύνης.

 Αυτή είναι η οφειλόμενη ανταπόκριση στο χρέος του Πολυτεχνείου ως επικύρωση του αξιώματος, ότι οι αγώνες δεν δικαιώνονται παρά μόνο με τη συνέχιση τους.