Τζουμέρκα: Βραδιά πολιτισμού στο ΖΕΥΚΙ

Μια ξεχωριστή και ιδιαίτερη βραδιά ήταν για όλους όσους βρέθηκαν στο " ζεύκι" στη βραδιά πολιτισμού το Σάββατο 8 Αυγούστου 2015. 

Στην παρουσίαση του τρίτομου βιβλίου του Σωκράτη Βασιλείου με τίτλο " Περιήγηση στο Δημοτικό τραγούδι" ο παιδίατρος Αντώνης Κοντός Προέδρος της Ένωσης των Συλλόγων και Αδερφοτήτων του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων και πρόεδρος του Συλλόγου των Απανταχού Διστρατιωτών Άρτας είπε: 



Είναι ιδιαίτερη και μεγάλη τιμή για μένα σήμερα η ευκαιρία πού μου δίνεται να σας Παρουσιάσω το τρίτομο βιβλίο του Σωκράτη Βασιλείου με τίτλο Περιήγηση στο Δημοτικό Τραγούδι” . Ο συνταξιούχος δάσκαλος Σωκράτης Βασιλείου με τη λογοτεχνική του και συνάμα επιστημονική του πένα έχει προσφέρει και συνεχίζει να προσφέρει πάρα πολλά στον πολιτισμό της Ηπείρου.

Όλα του τα βιβλία είναι ένα μεγάλο θησαυροφυλάκιο που περιέχουν ένα ανεκτίμητο θησαυρό αφού περιέχουν τον μοναδικό τον μεγάλο Ηπειρώτικο πολιτισμό. Δεν έχω κανένα παράπονο από τον δάσκαλό μου , όμως δεν σας το κρύβω πως θα ήθελα πάρα πολύ να είχα έστω και για λίγα χρόνια για δάσκαλο τον κ. Σωκράτη Βασιλείου. Θα πρέπει δάσκαλε οι μαθητές σου να ήταν πολύ τυχεροί που είχαν έναν τόσο αξιόλογο δάσκαλο . Θα πρέπει όμως δάσκαλε να είσαι και ένας πολύ ευτυχισμένος πατέρας αφού και τα παιδιά σου , ο Γιώργος και ο Σπύρος , ακολουθούν τα βήματα σου στον πολιτισμό .

Σήμερα βλέπω εδώ και την τρίτη γενιά, τις εγγονές σου !! Να τους χαίρεσαι όλους. Το δημοτικό τραγούδι Το δημοτικό τραγούδι, είναι η αγνή έκφραση της ψυχής του λαού μας , είναι η συνέχεια της αρχαίας λυρικής ποίησης και ταυτόχρονα αποτελεί μια υψίστης σημασίας ιστορική, λαογραφική, φιλολογική, μουσική και καλλιτεχνική πηγή.

Σήμερα όμως υπάρχει μια τάση υποτίμησης, και παραγκωνισμού του ανεκτίμητου αυτού θησαυρού από μερικούς σύγχρονους νεοέλληνες, λάτρεις της παγκοσμιοποίησης και ισοπέδωσης κάθε διαφορετικότητας. Θεωρούν δε "παλαιομοδίτες" και οπισθοδρομικούς όλους όσους ασχολούνται με το δημοτικό τραγούδι .

Ο Σωκράτης Βασιλείου όμως γνώστης και πιστός συνεχιστής της αυθεντικής παράδοσης, γνωρίζοντας την πολύ μεγάλη σημασία του δημοτικού μας τραγουδιού και γνωρίζοντας επίσης πολύ καλά τους κινδύνους που αντιμετωπίζει, πήρε την λογοτεχνική και συνάμα επιστημονική του πένα και μας αφιέρωσε ένα μοναδικό ταξίδι στο κόσμο του δημοτικού μας τραγουδιού.

Το έργο του με τίτλο “Περιήγηση στο Δημοτικό Τραγούδι”, αποτελείται από τρεις τόμους.

Εκτός από ένα επιστημονικό, λαογραφικό και φιλολογικό έργο, εκτός από μια συλλογή μοναδικών και ποικίλων δημοτικών τραγουδιών, αποτελεί και ένα επαναστατικό μανιφέστο, ενάντια σε εκείνους που αγνοούν επιδεικτικά ή προσπαθούν να καπηλευτούν το δημοτικό τραγούδι. Με την ολοκλήρωση των εισαγωγικών κειμένων, ο αναγνώστης εισέρχεται στο κυρίως μέρος του κάθε τόμου, όπου περιλαμβάνονται οι 25 ποιητικές και μουσικές δημιουργίες, που επιλέχτηκαν από τον συγγραφέα . '

Όπως μας αναφέρει και ο ίδιος ο Σωκράτης Βασιλείου, η επιλογή έγινε με 3 κριτήρια: 1) Τη νοηματική πληρότητα των τραγουδιών, όσον αφορά το λογοτεχνικό τους επίπεδο και την καθαρότητα των στόχων του δημιουργού, όσον αφορά τους επιδιωκόμενους σκοπούς. 2) Το μουσικό και θεματικό υπόβαθρο, που συνοδεύει το κάθε τραγούδι, έτσι ώστε τα επιλεγμένα τραγούδια να ανήκουν στα πλέον δημοφιλή και τα πιο αγαπημένα του λαού. 3) Την αντιπροσώπευση , ώστε τα τραγούδια να καλύπτουν, όσο το δυνατόν όλες τις σημαντικές θεματικές ενότητες των δημοτικών τραγουδιών.

 Στα τραγούδια της Συλλογής γίνονται αναφορές σε ιστορικά γεγονότα, κυρίως κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας. 'Ύμνους και δοξασίες για ιστορικά πρόσωπα, που αντιστάθηκαν κυρίως στον κατακτητή. Εξυμνούν τις αξίες της ζωής, του δικαίου, της ηθικής τάξης, της πίστης και του σεβασμού προς τη θρησκεία και την παράδοση. Εξυμνούν την αγάπη και τον έρωτα. Όλα τα αυτά ήταν την εποχή εκείνη ο στυλοβάτης της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής.

Τα επιλεγμένα από τον Σωκράτη Βασιλείου δημοτικά τραγούδια, τα οποία παρουσιάζονται στους 3 τόμους του έργου “Περιήγηση στο Δημοτικό Τραγούδι”, είναι δείγματα της αξίας, της σημασίας και της θέσης της δημοτικής μας παράδοσης στη ζωή μας και γενικότερα στη διαμόρφωση της εθνικής μας ταυτότητας. Πρόκειται για ποιητικές δημιουργίες που γράφτηκαν σε καιρούς και συνθήκες πολύ δύσκολες, έως και ακραίες.

Τα δημοτικά μας τραγούδια εκφράζουν όλες τις υπέροχες αξίες της ζωής: την πίστη στο θεό, την αγάπη προς το συνάνθρωπο, το σεβασμό στην ελευθερία, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Εξυμνούν την ανδρεία, την αυτοθυσία, την ειλικρίνεια, την ελπίδα και την προσδοκία για απελευθέρωση από την Οθωμανικής κυριαρχία.

 Αποτυπώνουν γλαφυρά τα πιο ευγενή και ύψιστα συναισθήματα του ελληνισμού, όπως τον ηρωισμό και τη φιλοπατρία, την αλήθεια, την ειλικρίνεια. Καταγγέλλουν την ύβρη και κάθε μορφής αδικία και ανάρμοστη συμπεριφορά. Προβάλλουν το εθνικό, κοινωνικό και πνευματικό χρέος. Τα δημοτικά μας τραγούδια αποτελούσαν ηθικό στήριγμα για τους σκλαβωμένους Έλληνες και διαπαιδαγώγησαν τον Ελληνισμό, σχετικά με την πίστη και την εθνική του ταυτότητα .

Ο πρώτος καλαίσθητος τόμος αποτελείται από 248 σελίδες. Στον τόμο αυτόν παρουσιάζονται διαδοχικά είκοσι πέντε (25) μοναδικά παραδοσιακά δημοτικά τραγούδια. Ο τόμος συνοδεύεται και από τον ψηφιακό του δίσκο, ο οποίος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι , προκειμένου να ταξιδέψει τον αναγνώστη από το λόγο στο μέλος, από τους στίχους στη μουσική.

Στον ψηφιακό αυτό δίσκο έχουν καταγραφεί 11 τραγούδια, μεταξύ των οποίων: “Το τραγούδι της τάβλας”, “Η Δεροπολίτισσα”, “Τα βάσανα της ξενιτιάς”, “Ξύπνα περδικομάτα μου”, “Η ληστεία της Πέτρας” κ.λ.π. Είναι εκτελεσμένα, χωρίς περικοπές από το αρχικό ποιητικό κείμενο, από την κομπανία του Κώστα Βέρδη. Δύο τραγούδια δε είναι από το χορευτικό δρώμενο «Καγκελάρης» Παπαδατών. Η διεύθυνση παραγωγής ανήκει στον γνωστό χοροδιδάσκαλο και ερμηνευτή της δημοτικής μουσικής παράδοσης Κώστα Μήτση. Ο δεύτερος καλαίσθητος και εύχρηστος τόμος αποτελείται από 271 σελίδες. Στον τόμο αυτόν παρουσιάζονται άλλα είκοσι πέντε (25) παραδοσιακά δημοτικά τραγούδια.

 Και ο δεύτερος τόμος συνοδεύεται επίσης από τον ψηφιακό του δίσκο, ο οποίος περιλαμβάνει και πάλι 11 τραγούδια, μεταξύ των οποίων: “ο Ρόβας”, “η Βασιλαρχόντισσα”, “Ο χορός του Ζαλόγγου”, “Ντύσου στολίσου λυγερή”, “Ο Ντελή Παπάς” κ.α., Είναι και αυτά εκτελεσμένα, χωρίς περικοπές από το αρχικό ποιητικό κείμενο, από την κομπανία του Κώστα Βέρδη και τους σημαντικούς ερμηνευτές: Γιάννη Παπακώστα, Νίκο Δάσκαλο, Βαγγέλη Κώτσου, Κώστα Παΐλα, καθώς και από το διευθυντή παραγωγής του δίσκου, Κώστα Μήτση.

Στο συγκεκριμένο δίσκο, συνεχίζεται η καταγραφή των τραγουδιών του εθιμικού χορευτικού δρώμενου του «Καγκελάρη» Παπαδατών με δυο τραγούδια από βιωματικούς τελεστές. Σημαντική είναι και η καταγραφή δυο πολυφωνικών τραγουδιών, τα οποία ερμηνεύονται από την κομπανία του Κώστα Βέρδη με το μοναδικό τρόπο, που αποδίδονται στη Βόρειο Ήπειρο.

Σταθμό στην ιστορία, τόσο του ψηφιακού δίσκου και του δεύτερου τόμου της «Περιήγησης στο Δημοτικό Τραγούδι» όσο και της ιστορίας του δημοτικού τραγουδιού γενικότερα, αποτελεί η ηχογράφηση της παραλογής του “Γεφυριού της Άρτας”, η οποία γίνεται για πρώτη φορά και μάλιστα από μερικούς από τους παλαιότερους τελεστές του “Καγκελάρη”, οι οποίοι και κατάφεραν να ξεδιπλώσουν όλο τον πλούτο και την ποικιλία των συναισθημάτων τους.

Ο τρίτος και τελευταίος, επίσης καλαίσθητος και εύχρηστος τόμος αποτελείται από 255 σελίδες. Παρουσιάζονται και εδώ είκοσι πέντε (25) παραδοσιακά δημοτικά τραγούδια. Υπάρχει και εδώ ο ψηφιακός του δίσκος, που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα . Έχουν ηχογραφηθεί και εδώ πάλι έντεκα (11) τραγούδια, μεταξύ των οποίων: “Μωρή κοντούλα λεμονιά”, “Εγώ ήμουν τ' αρχοντόπουλο”, “Τρώτε για να πίνουμε”, “Στη χώρα στο Κεράσοβο”, “Απόψε που κοιμόμουνα” κ.α., και αυτά χωρίς περικοπές στο αρχικό ποιητικό κείμενο. Τα τραγούδια του εδώ ερμηνεύουν ο Αντώνη Κυρίτσης, ο Γιάννης Παπακώστας, ο Γιώργος Πατσούρας και ο Κώστας Μήτσης, ο οποίος είχε και πάλι την ευθύνη της παραγωγής. Και σε αυτό το δίσκο περιέχονται ακόμη δύο τραγούδια του εθιμικού δρώμενου «Καγκελάρης» Παπαδατών, με τη συμμετοχή βιωματικών τελεστών.

Μπορώ να πω πως “ Η Περιήγηση στο Δημοτικό Τραγούδι'' του Σωκράτη Βασιλείου θα πρέπει να κοσμεί τη βιβλιοθήκη, του κάθε εξειδικευμένου επιστήμονα λαογράφου, ιστορικού, γλωσσολόγου, μουσικοδιδασκάλου. Του κάθε Ηπειρώτη, του κάθε λάτρη της γνήσιας λαϊκής μουσικής δημιουργίας, του κάθε ενδιαφερόμενου για τη διάσωση και διάδοση τόσο του δημοτικού τραγουδιού όσο και της παράδοσης γενικότερα. Του κάθε φιλότεχνου, του κάθε σκεπτόμενου Έλληνα που αναζητά τις ρίζες του, την και τη διατήρηση της εθνικής του ταυτότητας στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης.

Η Συλλογή αυτή συνιστάται και είναι απαραίτητη στους εκπαιδευτικούς της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης. Είναι πολύ χρήσιμη στους μουσικούς και ερμηνευτές της δημοτικής μας παράδοσης, καθώς και στους τοπικούς Μορφωτικούς και Πολιτιστικούς Συλλόγους, που στις δραστηριότητές τους υπάρχουν οι παραδοσιακοί χοροί και τα τραγούδια.

“Η Περιήγηση στο Δημοτικό Τραγούδι” αποτελεί ένα ευχάριστο, ξεκούραστο, επιμορφωτικό μουσικό, και λαογραφικό ταξίδι με 75 σταθμούς. Ας το απολαύσουμε όλοι!