ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΣ: "...Έχασε πάρα πολύ η Άρτα από τη στενοκεφαλιά των Αρτινών..."

«Όταν πρωτοήρθα στην Άρτα ήταν τέλη Οκτωβρίου του 1959. Μόλις είχα δώσει εξετάσεις στη Φιλοσοφική Σχολή πέρασα απ’ την Άρτα με μία ομάδα του Ορειβατικού πηγαίνοντας στον Καταρράκτη και ανεβαίναμε στα Τζουμέρκα. 


Αυτό που δεν φανταζόμουν τότε, είναι ότι μετά από 5 χρόνια θα διοριζόμουν επιμελητής Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στα Γιάννενα και θα είχα και την Άρτα στην περιοχή ευθύνης μου και ότι μετά από 55 χρόνια, τυμβογέρων πλέον, θα τιμόμουν από την Άρτα με την τιμή αυτή η οποία πραγματικά με συγκίνησε». 

Τα λόγια αυτά ανήκουν στον Παναγιώτη Βοκοτόπουλο, Ακαδημαϊκό, Καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας των Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και πρώην Πρόεδρος αυτής, ο οποίος λάμπρυνε με την παρουσία του την εκδήλωση του Μ/Φ Συλλόγου «Σκουφάς» για την απονομή των Αγραφιώτειων και Μπαρμπαστάθειων βραβείων, που έγινε την 25η Μαρτίου στην αίθουσα του συλλόγου. 

Ο «Σκουφάς» τίμησε τον διακεκριμένο βυζαντινολόγο, ακαδημαϊκό για τις ερευνητικές μελέτες που έχει κάνει επί σειρά ετών για τα βυζαντινά μνημεία της περιοχής, με το Αγραφιώτειο βραβείο, το οποίο του απονεμήθηκε, καθώς επίσης και με την αναμνηστική πλακέτα του συλλόγου.
 

Ο κ. Βοκοτόπουλος με αφορμή την εκδήλωση μίλησε στα τοπικά ΜΜΕ και απάντησε σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων σχετικά με τον μνημειακό πλούτο της Άρτας και την αξιοποίησή του λέγοντας: «Η ερώτηση είναι δύσκολη. Απ’ ότι είδα τις τελευταίες δυο-τρεις φορές που έχω έρθει, γιατί τώρα πια δεν έρχομαι και πολύ συχνά, η Άρτα έχει πάρα πολύ απλωθεί. 

Εάν είχε απλωθεί εγκαίρως προ 50 ετών και είχε κρατήσει την παλαιά πόλη όπως ήταν χωρίς να καταστραφούν όλα, επαναλαμβάνω όλα τα αρχοντικά που είχε δημοσιεύσει ο Ορλάνδος προ του πολέμου - δεν έμεινε ούτε ένα και είναι ντροπή - χωρίς να χωθούν οι εκκλησίες ανάμεσα σε πολυκατοικίες θα ήταν πολύ καλύτερο για την Άρτα και για τους Αρτινούς, οι οποίοι θα περνούσαν πολύ ωραία, όπως συμβαίνει τώρα που ‘χουν πάει προς το Τρίγωνο εκεί προς το νέο μουσείο και προς τις νέες συνοικίες. 

Λοιπόν έχασε πάρα πολύ η Άρτα από τη στενοκεφαλιά των Αρτινών οι οποίοι ως νεοέλληνες δεν μπορούσαν παρά να είναι στενοκέφαλοι και να έχουν την ίδια αντίληψη που έχουν όλοι οι Έλληνες για τα αρχαία, για την ελληνική φύση. Τα θαυμάζουν, τα επαινούν, φτάνει να μην θιγεί το παραμικρό από το καλώς ή συνήθως κακώς εννοούμενο συμφέρον τους».
 

Στο αν και κατά πόσο είναι αργά πλέον για την ανάδειξη της παλαιάς Άρτας και τι πρέπει να γίνει ο κ. Βοκοτόπουλος απάντησε: «Δεν είναι πολύ αργά, απλώς θέλει ίσως λίγη καλύτερη προβολή. 

Μερικά μνημεία ήδη ξέρω ότι η Εφορεία Αρχαιοτήτων των Ιωαννίνων που υπάγεται η Άρτα, με την κα. Παπαδοπούλου, που ήταν μαθήτριά μου, όπως και ο κ. Ρήγινος, που ήταν μαθητής μου, έχουν αναδειχθεί όπως συνέβη με την Αγία Θεοδώρα η οποία έχει αναδειχθεί πάρα πολύ με εργασίες που έγιναν τον τελευταίο καιρό. 

Βρέθηκαν βυζαντινές τοιχογραφίες που παλιά δεν ξέραμε ότι υπήρχαν. Νομίζαμε ότι υπήρχαν μόνο μεταβυζαντινές τοιχογραφίες. Υπήρχαν όμως και αναδείχθηκαν βυζαντινές τοιχογραφίες πολύ σημαντικές.
 

Για την Παρηγορήτισσα θα ‘πρεπε να γίνει μια μελέτη πώς να συμμαζευτεί αυτός ο χώρος να είναι πιο παρουσιάσιμος. Όταν λέω αυτά μη νομίσετε ότι εννοώ άλλα απ’ αυτά που εννοώ, γιατί συνήθως οι Έλληνες λένε «κοιτάξτε η Υπηρεσία δεν κάνει τίποτα». 

Νομίζουν ότι  πρέπει ένα αρχαίο να το κάνουμε καινούργιο, ν’ αλλάξουμε πόρτες και παράθυρα κλπ. Δεν εννοώ αυτό. Η Παρηγορήτισσα πρέπει να μείνει όπως είναι αλλά για λόγους στατικότητας πρέπει να γίνουν κάποιες παρεμβάσεις. Το τέμπλο π.χ. που είναι τώρα δεν λέω ν’ αλλάξει αλλά θα μπορούσε κάπως να μην δίνει την εικόνα που δίνει τώρα».
 

Αναφορά έκανε ο κ. Βοκοτόπουλος και στα μνημεία που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή του διευρυμένου Δήμου Άρτας και ιδιαίτερα στάθηκε στο μνημείο της μονής Παντάνασσας λέγοντας «Έχω ανασκάψει επί 20ετία μία εκκλησία η οποία τώρα υπάγεται στο Δήμο Άρτας, η οποία αγνοείται βεβαίως παρόλο που η εκκλησία αυτή είναι πάνω στον εθνικό δρόμο Φιλιππιάδας-Ιωαννίνων. Απέχει μόλις δέκα μέτρα από το δρόμο. Είναι το μεγαλύτερο νομίζω σε μήκος υστεροβυζαντινό με το παλαιολόγιο εκκλησιαστικό μνημείο της Ελλάδας.
 

Έκανα χρόνια ανασκαφές. Είχα ζητήσει να γίνει μία απαλλοτρίωση της εκτάσεως δίπλα επειδή ήταν καθολικό μονής, για να βρεθούν τα κελιά, η τράπεζα και να αναπνεύσει λίγο το μνημείο. 

Η απαλλοτρίωση είχε εγκριθεί και προ εικοσαετίας ο τότε γενικός γραμματέας του Υπουργείου «δήθεν Πολιτισμού», κάποιος Οικονομόπουλος, είπε ότι δεν χρειάζεται. Ζήτησα επανειλημμένως από την Περιφέρεια να ενταχθεί στα προγράμματα Leader και Interreg, αλλά ποτέ δεν πήρα απάντηση. Είναι πολύ σημαντικό μνημείο το οποίο θα μπορούσε να είναι πόλος έλξεως και είναι στο τρίγωνο μεταξύ Νικοπόλεως, Δωδώνης και Άρτας. 

Στο κέντρο ακριβώς. Είναι κοντά στην Φιλιππιάδα που δεν έχει τίποτε άλλο να δείξει και δίπλα στην κοίτη του Λούρου, που θα μπορούσε με μία μικρή απαλλοτρίωση να φτάνει ο αρχαιολογικός χώρος μέχρι την όχθη του Λούρου, που είναι μαγευτικός χώρος με πλατάνια κλπ. και να γίνει μια πρότυπη διαμόρφωση αρχαιολογικού πάρκου στην Ελλάδα που να είναι συγχρόνως και φυσιολατρικό. 

Ποτέ δεν πήρα απάντηση από τους αρμόδιους φορείς. Επειδή πολλά έχουμε ακούσει για την Ηπειρωτική ευεργεία, σημειώστε δε ότι και την ανασκαφή που έκανα στην Παντάνασσα τη χρηματοδότησε το ίδρυμα Κωστοπούλου που είναι Πελοποννησιακό. Αυτό μόνο έχω να πω».
 

Ο κ. Παναγιώτης Βοκοτόπουλος ασχολήθηκε επίσης με τον Άγιο Βασίλειο, το μνημείο αυτό που βρίσκεται αριστερά πέρα από τη Γέφυρα, εκεί που σήμερα είναι οι Εργατικές Κατοικίες για το οποίο ανέφερε: «Απέδειξα ότι δεν είναι του 15ου αιώνος αλλά είναι του 10ου αιώνος και το απεκάλυψα, που ήταν χωμένο μέχρι δυο μέτρα μέσα στις προσχώσεις του Λούρου και αποκάλυψα τοιχογραφίες. 

Είχα σκοπό να συνεχίσω όμως έτυχε να λείψω δυο χρόνια για μεταπτυχιακές σπουδές στη Βιέννη και όταν γύρισα είδα ότι χωρίς άρνηση από τις αρχαιολογικές υπηρεσίες είχαν χτιστεί δίπλα –για μένα είναι δίπλα– στο μνημείο Εργατικές Κατοικίες και κατόπιν αυτού δεν θέλω να ξαναπάω. Αυτή είναι η τύχη των μνημείων».

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ζαμπέλα, το μαργαριτάρι των Τζουμέρκων!

Στυγνός εκληματίας ο χθεσινός ληστής στην Άρτα, σύμφωνα με τον Αστυνομικό Διευθυντή κ. Γιώργο Ντοκομέ