«Παρών» σε Εύξεινο και Μεσόγειο

Εξι μήνες μετά την ανανέωση της παρουσίας του ρωσικού στόλου στη βάση της Σεβαστούπολης στην Κριμαία της Ουκρανίας μέχρι το 2042, η Μόσχα ανήγγειλε προχθές την ενίσχυση του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας με δεκαοκτώ νέα πολεμικά πλοία και νέα βομβαρδιστικά αεροπλάνα, ένα μήνυμα σαφές που δεν επιδέχεται παρερμηνείες:

-Πρώτον, η Μόσχα διεκδικεί την απόλυτη κυριαρχία στη Μαύρη Θάλασσα, ένα μήνυμα που αφορά όχι μόνον την απομονωμένη Γεωργία του Σακασβίλι, αλλά και τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ με αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στο έδαφός τους και τέλος την Τουρκία των Ερντογάν-Νταβούτογλου και τις όποιες φιλοδοξίες τους για ρόλο στον Καύκασο.

Επιπροσθέτως σε ό,τι αφορά τη Σόφια, το μήνυμα είναι ότι παρά το παιχνίδι καθυστέρησης που παίζει η κυβέρνηση Μπορισόφ, η Ρωσία θα ασκήσει κάθε δυνατή πίεση για τα δίκτυα μεταφοράς ενέργειας, τα οποία δεν προωθούν απλά και μόνον το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο στη διεθνή αγορά, αλλά με τη διέλευσή τους από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία αποβλέπουν στη διαμόρφωση ενός κοινού παρονομαστή ασφαλείας με τις δύο αυτές χώρες.

Δεύτερον, η έκταση της ανανέωσης του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας και η επένδυση στη Σεβαστούπολη δηλώνει τη βεβαιότητα της Μόσχας ότι η προσέγγιση με την Ουκρανία είναι μη αντιστρέψιμη.

Τρίτον, όπως επανειλημμένα συνέβη στο παρελθόν, ισχυρή ναυτική δύναμη στον Εύξεινο Πόντο προαναγγέλλει μόνιμη ναυτική παρουσία στη Μεσόγειο, σε μια στιγμή όπου η Gazprom σπεύδει να δηλώσει παρούσα, προσφέροντας τεχνολογία και τεχνογνωσία για την εκμετάλλευση των εκτεταμένων υποθαλάσσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο νοτίως της Κύπρου.

Ετσι μέσα στο 2010 έκλεισε η εκκρεμότητα που είχε διαμορφωθεί με τη διάλυση της ΕΣΣΔ, τον Δεκέμβριο του 1991, με την επιβεβαίωση δύο δεκαετίες μετά ότι η διασφάλιση του ελέγχου της Βόρειας Ακτής της Μαύρης Θάλασσας στα τέλη του 18ου αιώνα από την Αυτοκράτειρα Μεγάλη Αικατερίνη έχει δημιουργήσει μια μη αντιστρέψιμη πραγματικότητα τη ρωσική κυριαρχία στον Εύξεινο Πόντο και τη βαρύνουσα παρουσία στη Μεσόγειο.

Μόνη περίοδος έκλειψης της ρωσικής ισχύος από τη Μαύρη Θάλασσα είναι από το 1856 μέχρι το 1870: Όταν την επαύριον του Κριμαϊκού Πολέμου απαγορεύθηκε στη Ρωσία να διατηρεί ναυτικές δυνάμεις στον Εύξεινο Πόντο, μια απαγόρευση που τερματίσθηκε μονομερώς από την Αγία Πετρούπολη την επαύριον του Γαλλοπρωσικού Πολέμου.

Στην αμφισβήτηση της ρωσικής κυριαρχίας στην περιοχή απέβλεπε άλλωστε κατά κύριο λόγο η στήριξη από τις ΗΠΑ των εγχρώμων επαναστάσεων στην Ουκρανία και τη Γεωργία.

Η αποκατάσταση της κυριαρχίας στη Ρωσία, στη Μαύρη Θάλασσα, εκ των πραγμάτων προσκρούει στην αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία που είτε σταδιακά στο πλαίσιο μιας συνολικής διμερούς κατανόησης θα αποδυναμωθεί και θα αποκτήσει συμβολικό χαρακτήρα, είτε να γίνει νέα εστία ψυχροπολεμικής τριβής ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και τη Μόσχα.

Επαναπροσέγγιση με την Ουκρανία, ανασυγκρότηση του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας, παρουσία στα Βαλκάνια μέσω των δικτύων μεταφοράς ενέργειας, αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο με μόνιμη ναυτική παρουσία αλλά και συμμετοχή στην εκμετάλλευση των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων Φυσικού Αερίου: Η παλινόρθωση της ρωσικής ισχύος διαμορφώνει νέες ισορροπίες σήμερα στη Μαύρη Θάλασσα και αύριο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο.

Γιώργος Καπόπουλος

Πηγή: Ελλάδα - Ρωσία