Γιατί αγαπάμε τους ψηλοτάβανους χώρους;

Νέα μελέτη δείχνει ότι οι αεράτοι χώροι διεγείρουν τις αισθήσεις – προηγούμενα ευρήματα είχαν δείξει και ότι συνδέονται με αίσθημα ελευθερίας

Oταν βρισκόμαστε σε έναν ψηλοτάβανο χώρο, δεν θέλουμε να τον εγκαταλείψουμε αφού μας ανοίγει την καρδιά. Γιατί συμβαίνει αυτό άραγε; Η επιστήμη κλήθηκε να δώσει την απάντηση.

 

 

Σύμφωνα με μια νέα μελέτη λοιπόν, τα ψηλοτάβανα δωμάτια διεγείρουν τον εγκέφαλο και μας ενθαρρύνουν να εξερευνούμε τους χώρους.

 

Τα ευρήματα έρχονται να προστεθούν σε προηγούμενα τα οποία ανέφεραν ότι τα ψηλά ταβάνια χαρίζουν αίσθημα ελευθερίας.

Οπως ανέφερε ο ψυχολόγος δρ Οσιν Βαρτάνιαν από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο-Σκάρμπορο στο περιοδικό «Fast Co Design», η εξήγηση στο γιατί οι άνθρωποι προτιμούν τα αεράτα δωμάτια μπορεί να δοθεί μέσω ενός συνδυασμού: αυτού του είδους οι χώροι προάγουν την ελεύθερη σκέψη ενώ παράλληλα διεγείρουν τις αισθήσεις. «Από τη μια πλευρά, οι χώροι με ψηλό ταβάνι προάγουν την οπτικοχωρική εξερεύνηση ενώ παράλληλα μας ωθούν να σκεφτόμαστε πιο ελεύθερα. Ο συνδυασμός αυτός μπορεί να είναι πολύ ισχυρός στην πρόκληση θετικών συναισθημάτων».

Στο πλαίσιο διεθνούς μελέτης της οποίας ηγήθηκε ο δρ Βαρτάνιαν οι ειδικοί «σάρωσαν» τον εγκέφαλο εθελοντών ενόσω εκείνοι κοιτούσαν εικόνες 200 δωματίων, τα μισά εκ των οποίων ήταν ψηλοτάβανα.

Με όπλο τη λειτουργική μαγνητική τομογραφία

Συγκεκριμένα οι συμμετέχοντες απαντούσαν για το αν η κάθε φωτογραφία τούς φαινόταν όμορφη ή όχι ενώ υποβάλλονταν σε λειτουργική μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου (fMRI) η οποία αποτυπώνει τη νευρική δραστηριότητα σε πραγματικό χρόνο. Οπως προέκυψε από τις τομογραφίες, οι εθελοντές ήταν πιο πιθανό να θεωρήσουν ελκυστικούς τους ψηλοτάβανους χώρους σε σύγκριση με τους χαμηλοτάβανους.

Η μελέτη των επιπέδων εγκεφαλικής δραστηριότητας έδειξε αύξηση της δραστηριότητας στη θέα των ψηλοτάβανων χώρων σε δύο περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την οπτική εξερεύνηση - πρόκειται για το αριστερό προσφηνοειδές λοβίο καθώς και τη μεσαία αριστερή πρόσθια έλικα. Το γεγονός αυτό μαρτυρεί ότι οι ψηλοτάβανοι χώροι συλλαμβάνουν την προσοχή και ενεργοποιούν τις αισθήσεις, ενθαρρύνοντας το άτομο να εξερευνήσει τον χώρο στον οποίον βρίσκεται.

Με δεδομένο πάντως ότι τα αποτελέσματα των λειτουργικών μαγνητικών τομογραφιών δεν έδειξαν διαφορές σε περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την ευχαρίστηση ή το συναίσθημα, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Journal of Environmental Psychology», πιθανότατα τα ψηλά ταβάνια δεν κάνουν και τη διάθεση να... χτυπήσει ταβάνι αμέσως.

Είναι ενδιαφέρον από την άλλη πλευρά ότι οι πιο κλειστοί και χαμηλοτάβανοι χώροι ήταν περισσότερο πιθανό να προκαλέσουν συναισθήματα - έστω και αρνητικά, όπως σκέψεις φυγής. Η δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου των εθελοντών όπως η πρόσθια έλικα του προσαγωγίου αποκάλυψε συναισθηματική απόκριση στους πιο χαμηλοτάβανους χώρους.

Τα προηγούμενα «απελευθερωμένα» ευρήματα

Σημειώνεται ότι προηγούμενη μελέτη που είχε δημοσιευθεί το 2007 στην επιθεώρηση «Journal of Consumer Research» είχε δείξει πως το ύψος του ταβανιού σε έναν χώρο επιδρά στον τρόπο σκέψης του ατόμου. Οι ειδικοί στο μάρκετινγκ Τζοάν Μέγερς-Λέβι και Ρούι Ζου τροποποίησαν το ύψος του ταβανιού σε δωμάτια με στόχο να δουν πώς θα αποκρίνονταν οι εθελοντές.

Ανακάλυψαν ότι τα ψηλά ταβάνια έκαναν τους εθελοντές να σκέφτονται πιο ελεύθερα, ενθαρρύνοντας τη δημιουργικότητα και την αφαιρετική σκέψη ενώ τα χαμηλά ταβάνια εγκλώβιζαν τη σκέψη.

Για παράδειγμα, σε ένα πείραμα οι ειδικοί έβαλαν τους εθελοντές σε ένα δωμάτιο του οποίου το ταβάνι βρισκόταν σε ύψος τριών μέτρων από το πάτωμα και τους ζήτησαν να λύσουν αναγραμματισμούς. Οπως φάνηκε, οι εθελοντές ήταν σε θέση να λύσουν τους αναγραμματισμούς για τις λέξεις «απελευθερωμένος» ή «απεριόριστος» πολύ ταχύτερα σε σύγκριση με άλλους οι οποίοι βρίσκονταν σε δωμάτιο του οποίου το ταβάνι βρισκόταν σε ύψος 2,4 μέτρων.

Αντιθέτως όταν οι λέξεις που καλούνταν να βρουν οι συμμετέχοντες στο πείραμα σχετίζονταν με συναισθήματα εγκλωβισμού όπως η λέξη «περιορισμένος», τα αποτελέσματα αναστρέφονταν: τα άτομα που βρίσκονταν στον χαμηλοτάβανο χώρο είχαν καλύτερες επιδόσεις σε σύγκριση με όσα βρίσκονταν στον ψηλοτάβανο χώρο. 

 

Ο δρ Βαρτάνιαν κατέληξε τονίζοντας ότι «η προτίμηση των ανθρώπων για χώρους ψηλοτάβανους μπορεί να καθοδηγείται από την ικανότητα αυτών των χώρων να προάγουν την οπτικοχωρική εξερεύνηση. Αυτό δίνει, έστω ως έναν βαθμό, την εξήγηση στο γιατί οι άνθρωποι προτιμούν να ζουν σε τέτοιους χώρους, παρότι κοστίζει περισσότερο τόσο η αγορά ή η ενοικίασή τους όσο και η συντήρησή τους».

 

 Τσώλη Θεοδώρα

tovima.gr/