«Γεια σου Βασίλη Ντζιόκα με το βιολί σου»

Γράφει ο Κώστας Τραχανάς

Το ντοκιμαντέρ αυτό αφιερώνεται σε όλους αυτούς που ακόμη διεκδικούν το δικαίωμα στη διαφορά και παλεύουν απέναντι σε εκείνους που θέλουν να είμαστε όλοι ίδιοι. Ζούμε σε μια εποχή όπου κανένας δεν δίνει σε τίποτα προσοχή παραπάνω από πέντε λεπτά. Κυρίως κανείς δεν κοιτάζει τον διπλανό του. Κοιτάζει διαρκώς την οθόνη του κινητού του και του υπολογιστή του. Είναι μια εποχή αναίτιας αντιπαραγωγικής ανυπομονησίας.




Μια πολυδιασπαστική εποχή, ένας φακός χωρίς focus. Αυτή ήταν η αρχική σκέψη του δημιουργού Βασίλη Γκανιάτσα, που οδήγησε στη σύνθεση ενός ντοκιμαντέρ με φιλοσοφικά μουσικά-ποιητικά μηνύματα δευτερολέπτων, για ένα λαϊκό οργανοπαίχτη, τον Αρτινό Βασίλη Ντζιόκα. Το επίμονο ποιητικό βλέμμα του δημιουργού Βασίλη Γκανιάτσα ,που όλα τα σαρώνει. Είναι το κλικ του φακού που καταθέτει.

Το μάτι που ατέρμονα ασκείται στο να βλέπει κι όχι να κοιτάζει. Το ντοκιμαντέρ του φωτογράφου-κινηματογραφιστή «Γεια σου Βασίλη Ντζιόκα με το βιολί σου» είναι συγκινητικό και συγκλονιστικό , σαν κτερίσματα από ανασκαφή σε καθαγιασμένους τόπους, εκεί όπου μνήμες, συναισθήματα, άνθρωποι, εικόνες, φωτογραφίες, χρώματα, πανηγύρια, βιολιά ,κλαρίνα και τραγούδια αρνούνται να σβήσουν, κι ο Βασίλης Γκανιάτσας τα φέρνει στο φως.

Ο Βασίλης Γκανιάτσας είναι σκηνοθέτης με κοφτερή κοινωνική ματιά. Κινούμενος έξω από τα mainstream κυκλώματα , φτιάχνει ταινίες για τα πράγματα που αγαπά και συνεχίζει με κάθε κόστος. Μετά τις ταινίες «Της Άρτας το Γεφύρι» και «Σουλιώτες-Σέλτσο-Η θυσία» επανέρχεται στη νέα του ταινία, με τη ζωή και την καλλιτεχνική πορεία ενός αυτοδίδακτου Αρτινού λαϊκού οργανοπαίχτη ,του Βασίλη Ντζιόκα.

Η ταινία του Βασίλη Γκανιάτσα εστιάζει σε ένα ευαίσθητο άνθρωπο και μεγάλο δημιουργό και σε ένα άσημο οργανοπαίχτη, που δεν έχει φωνή… Ο Βασίλης Γκανιάτσας είναι μάγος της εικόνας, τα ντοκιμαντέρ του καθηλώνουν .Ποιητικά και υποβλητικά , αιχμηρά και ανατρεπτικά , αφήνουν την αύρα τους στον θεατή.

Η εικόνα της ταινίας είναι αυθεντική και πλούσια. Γιατί είναι ιερή παρακαταθήκη του πανανθρώπινου πολιτισμού, γιατί πηγάζει από τα βάθη της ανθρώπινης ιστορίας και από τα παλιά και σημερινά βάθη της ανθρώπινης ψυχής. Στην ταινία αυτή γίνεται η συνάντηση εικόνας και λέξης, συγκίνησης και σκέψης.

Ο Βασίλης Ντζιόκας ,που γεννήθηκε το 1923 στο Παλαιοκάτουνο Βουλγαρελίου ,είναι ένας γνήσιος παραδοσιακός καλλιτέχνης ,τεχνικά άριστος μουσικός και δεξιοτέχνης αλλά το πραγματικό του δώρο στη μουσική, είναι τα πραγματικά συναισθήματα της αποσύνθεσης που εκφράζει ο ήχος του. Υπάρχει μια έκδηλη «υστερία» στο παίξιμό του , κάθε του νότα τρέμει σαν να έχει ο ίδιος υποστεί πρόσφατα ένα τεράστιο συναισθηματικό πλήγμα.

Η μουσική του έχει ψυχή. Το βιολί είναι η ψυχή του και ο κόσμος ολόκληρος. Τα κομμάτια του αναφέρονται στην απώλεια και τον πόνο της ανθρώπινης ψυχής. Από 7 χρονών παιδί μαθαίνει με το πρώτο μικρό βιολί να παίζει τα τραγούδια : «Ψηλά στην Κωστηλάτα», «Γιάννενα Γιαννάκαινα», «Η Έλλη θέλει σκότωμα» και τα «Κύματα του Δουνάβεως». Σήμερα γνωρίζει να παίζει με το βιολί του 3.000 τραγούδια… Συμμετείχε ως οργανοπαίχτης σε διάφορες δημοτικές κομπανίες και δημοτικά συγκροτήματα ,σε γάμους και πανηγύρια σε όλα τα χωριά των Τζουμέρκων.

Ο Βασίλης Ντζιόκας ανήκει στην γνήσια λαϊκή μουσική παράδοση, γνωρίζει όλα τα παραδοσιακά δημοτικά όργανα : κλαρίνο, λαούτο, βιολί , κιθάρα,ακορντεόν και ντέφι , επίσης τραγουδά πολύ όμορφα. Αποτελεί τη συνέχεια της μεγάλης αρτινής παράδοσης των οργανοπαιχτών : Νάτσικα , Σουκαίων , Μπιθικούκη ,Σαγάνη κ.α. Πρόκειται για μια ανθρώπινη-ποιητική ταινία και μια ηχητική πανδαισία.

Θέλω να επιστήσω την προσοχή των θεατών να προσέξουν στην ταινία : τα τραγούδια που ακούγονται στην αρχή της ταινίας και στο τέλος της ,τον κόσμο που κλείνει μέσα η θήκη του βιολιού του Βασίλη Ντζιόκα, ότι οι παλιοί οργανοπαίχτες περπατούσαν χιλιόμετρα με τα πόδια για να πάνε από ένα χωριό στο άλλο , κουβαλώντας μαζί και τις μπαταρίες για να έχουν ρεύμα οι μεγαφωνικές εγκαταστάσεις τους και ότι ο λαϊκός αυτός οργανοπαίχτης φρόντιζε πάντα τις φτωχές τραγουδίστριες των συγκροτημάτων.

Μιλούν για τον Βασίλη Ντζιόκα στην ταινία : ο Π.Στεργίου, η Κ.Γκαράνη, ο Σ. Οικονόμου,ο Δ.Ζάχος ,ο Κ.Λαζάρου και η Ο.Φορτωτήρα. Εκφωνεί : η Βάσω Δοξαρά. 

Υπάρχει ένα βασικό ερώτημα. Πότε μια ταινία θεωρείται «καλή»; Θα έλεγα πως είναι «καλή» , για την ακρίβεια πως δικαιώνει την παρουσία της , όταν το ποσοστό της ποίησης που περιέχει υπερτερεί των πληροφοριών που καταγράφει. Ή όταν αναδεικνύεται η πνευματικότητα του εικονιζόμενου κόσμου και επιτυγχάνεται η μεταμόρφωσή του. Μια τέτοια ταινία είναι και η ταινία του Βασίλη Γκανιάτσα «Γεια σου Βασίλη Ντζιόκα με το βιολί σου».