Εκδηλώσεις μνήμης για την Ισραηλιτική Κοινότητα Άρτας

- Διαβάστε ένα μικρό ιστορικό 

Τη μνήμη των πεσόντων Ισραηλιτών, μελών της Εβραϊκής Κοινότητας Άρτας, θα τιμήσει την Πέμπτη 23 Μαρτίου 2017 ο Δήμος Αρταίων. 



Οι εκδηλώσεις γίνονται με αφορμή την συμπλήρωση 73 ετών από τη σύλληψη των Αρτινών Εβραίων (24 Μαρτίου 1944) από τα Γερμανικά στρατεύματα.

Τη Πέμπτη 23 Μαρτίου και ώρα 13:00 θα πραγματοποιηθεί Δέηση από τον Σοφολογιώτατο ραβίνο Αθηνών κ. Νεγρίν και κατάθεση στεφάνων στο μνημείο των Εβραίων Μαρτύρων που βρίσκεται έξω από την πύλη του Κάστρου της Άρτας, ενώ στις 20:00 στην αίθουσα του Συλλόγου «ΣΚΟΥΦΑΣ» θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση για την ιστορία της Εβραϊκής Κοινότητας Άρτας.

Μικρό ιστορικό

 Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι πρώτες μαρτυρίες για την ύπαρξη Εβραϊκών οικογενειών στην πόλη της Άρτας αντλούνται από το έργο "Οδοιπορικό" του Ισπανού ραβίνου Βενιαμίν μπεν Γιονά, το 1173, όπου αναφέρεται  ότι υπήρχαν 100 εβραϊκές οικογένειες.

Την ίδια περίοδο χτίστηκε η πρώτη Συναγωγή, η "Γκρέκα", και λειτούργησε το εβραϊκό νεκροταφείο στη θέση "Πετροβούνι", στο λόφο Περάνθης, σε μια έκταση δέκα στρεμμάτων, που παραχωρήθηκε από την Αγία Θεοδώρα, σύζυγο του Μιχαήλ Κομνηνού.

Μετά την κατάκτηση της Άρτας από τους Τούρκους, το 1449, οι Εβραίοι έτυχαν θρησκευτικής και οικονομικής ελευθερίας. Με την απελευθέρωση της πόλης, οι Εβραίοι διατήρησαν τη θρησκευτική και οικονομική τους ελευθερία ενώ ο πληθυσμός τους όπως φάνηκε σε απογραφή της περιόδου, ήταν 800 άτομα.

Κατά την απογραφή του 1939 η Κοινότητα αριθμούσε 500 περίπου μέλη, ενώ κατά τη Γερμανική Κατοχή είχε 384 Εβραίους, οι περισσότεροι από τους οποίους συνελήφθησαν το 1944 και οδηγήθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Με τη λήξη του Πολέμου επέστρεψαν 30 όμηροι και άλλοι 28 Εβραίοι που πρόλαβαν να διαφύγουν στα γύρω χωριά. Η Κοινότητα είχε απωλέσει το 84% του πληθυσμού της. Η παλιά Συναγωγή "Γκρέκα" είχε σχεδόν καταστραφεί, καθώς τα υπόλοιπα κοινοτικά κτίρια.

Οι επιζήσαντες άρχισαν να εγκαθίστανται σε άλλες πόλεις της Ελλάδος ή μετανάστευσαν στο εξωτερικό. Το 1959 η Κοινότητα διαλύθηκε και λίγο αργότερα το εβραϊκό νεκροταφείο απαλλοτριώθηκε ενώ το οικόπεδο της Συναγωγής παραχωρήθηκε στο Δήμο.

Οι Εβραίοι δώρισαν την συναγωγή τους στον Σκουφά

  

Το διοικητικό συμβούλιο της εβραϊκής ισραηλιτικής κοινότητας Άρτας (φώτο) κατά τη συνεδρίασή του στις 30 Δεκεμβρίου του 1956, παραχώρησε στον ιστορικό σύλλογο «Σκουφάς» τον ιερό χώρο της συναγωγής, εκτάσεως 300τ.μ. περίπου, για τη στέγαση της φιλαρμονικής και αίθουσας εκδηλώσεων θεάτρου. 

Ο «Σκουφάς» ως μικρό δείγμα ευγνωμοσύνης, διέθεσε τότε 3.000 δραχμές για την ενίσχυση αναξιοπαθούντων ισραηλιτών της Άρτας.

Αργότερα ο Δήμος και ο ΕΟΤ απαλλοτρίωσε το χώρο και με τα χρήματα της αποζημίωσης ο «Σκουφάς» ξεκίνησε την ανέγερση της αίθουσας η οποία υπάρχει σήμερα, πάνω από την καφετέρια "Βυζάντιο"

Η παλιά Ισραηλινή - ρωμανιώτικη Συναγωγή "Γκρέκα", κατεστραμμένη μετά τη Γερμανική Κατοχή.

Παράλληλα η Κοινότητα διατηρούσε εβραϊκό σχολείο, επί της οδού Φιλελλήνων, στην εβραϊκή συνοικία. Αποτελείτο από δύο μεγάλες αίθουσες: η μία χρησίμευε για αποθήκη τροφίμων και σιταριού (για διανομή στους απόρους το χειμώνα). 

Η άλλη αίθουσα χωριζόταν σε δύο μέρη, το ένα λειτουργούσε ως αίθουσα διδασκαλίας και το άλλο ως αίθουσα συνεδριάσεων και πολιτιστικών συγκεντρώσεων. Την ελληνική και εβραϊκή γλώσσα δίδασκαν δύο δάσκαλοι. Στο σχολείο φοιτούσαν Εβραίοι και μερικοί Χριστιανοί μαθητές.

Αετός των Τζουμέρκων