Γιατί η Φινλανδία έχει το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα;

Ο καθηγητής του Χάρβαρντ, Χάουαρντ Γκάρντνερ συμβούλευσε κάποτε τους Αμερικανούς: «Πάρτε μαθήματα από τη Φινλανδία, που έχει τα πιο αποτελεσματικά σχολεία και που κάνει ακριβώς το αντίθετο από αυτό που κάνουμε στις Ηνωμένες Πολιτείες».



Φανταστείτε ένα σχολείο χωρίς κάγκελα, όπου τα παιδιά φτάνουν στις 8 το πρωί, βγάζουν τα παπούτσια τους και μπαίνουν σε μία τάξη με διαδραστικό πίνακα, πιάνο και προτζέκτορα. Τα μαθήματα διαρκούν 45 λεπτά και οι μαθητές μαθαίνουν μέσω βίντεο, εμπειρικών δράσεων και υψηλού επιπέδου διδασκαλίας από έναν εκπαιδευτικό, κάτοχο (τουλάχιστον) μεταπτυχιακού τίτλου.

Φανταστείτε τα παιδιά να έχουν όλο το απόγευμα στη διάθεσή τους επειδή το σχολείο καλύπτει τις εκπαιδευτικές ανάγκες και δεν φορτώνει το παιδί με εργασίες. Φανταστείτε το σχολείο της γειτονιάς σας να μην υστερεί σε τίποτε από το καλύτερο ιδιωτικό της χώρας.

Αυτό που ίσως να μη γνωρίζουν πολλοί, είναι πως το εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας γεννήθηκε από τις στάχτες της δεκαετίας του 1960. Τότε οι Φινλανδοί μαθητές ήταν οι χειρότεροι στην Ευρώπη.

Η χώρα δε βρισκόταν σε καλή οικονομική κατάσταση και είχε ένα από τα χειρότερα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο. Κατά τη δεκαετία του 1970, οι Φινλανδοί προχώρησαν στην εκπαιδευτική τους μεταρρύθμιση υιοθετώντας μία βασική και καθοριστική αρχή: στόχος δεν ήταν η αριστεία των μαθητών, αλλά η ισότητα στην εκπαίδευση.

Η φιλοσοφία των Φινλανδών στην εκπαίδευση είναι πως όλοι έχουν κάτι να συνεισφέρουν και, όσοι δυσκολεύονται σε ορισμένους τομείς, δεν πρέπει να μένουν πίσω. Όλα τα παιδιά θεωρούνται ίσα μεταξύ τους. Το σχολείο όμως, παρέχει ενισχυτική διδασκαλία στα παιδιά που το έχουν ανάγκη. Το αποτέλεσμα είναι πως στη Φινλανδία, το χάσμα μεταξύ των αποκαλούμενων κακών και καλών μαθητών, είναι εξαιρετικά μικρό.

Η Φινλανδία πιστεύει στην εξέλιξη - όχι στην επανάσταση. Το εκπαιδευτικό σύστημα είναι σταθερό, δεν αλλάζει όποτε έχουν νέα κυβέρνηση ή νέο υπουργό, όπως στην Ελλάδα. Πώς ένας δάσκαλος θα υποστηρίξει μία μεταρρύθμιση αν γνωρίζει ότι όλα θα αλλάξουν ξανά σε σύντομο χρονικό διάστημα;

Ενα από τα χαρακτηριστικά για το οποίο οι Φινλανδοί είναι πολύ υπερήφανοι είναι ότι δεν υπάρχουν ποιοτικές αποκλίσεις μεταξύ των σχολείων. Το φροντιστήριο είναι άγνωστη λέξη, όπως και σε πολλές χώρες του εξωτερικού, ενώ ο αριθμός των εργασιών για το σπίτι είναι πάντα πολύ περιορισμένος και κανένα παιδί δεν θα αφιερώνει γι’ αυτές περισσότερο από μισή ώρα.

Τα παιδιά, τα απογεύματα, βρίσκονται συνήθως με τους φίλους τους για παιχνίδι.

Επτά πράγματα που κάνουν το εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας να φαίνεται ανορθόδοξο

• Το σχολείο ξεκινάει μετά τα 7.
• Σε σύγκριση με άλλα συστήματα, οι μαθητές του δημοτικού σπάνια δίνουν εξετάσεις ή να κάνουν εργασίες, και δεν έχουν βαθμολόγηση. H φιλοσοφία τους είναι: «Μαθαίνουμε, δεν εξεταζόμαστε».
• Oι τάξεις «χτίζονται» ευέλικτα, σύμφωνα με τη βούληση δασκάλων και καθηγητών. Συνηθίζεται, για παράδειγμα, μία τάξη να περιλαμβάνει μαζί παιδιά νηπιαγωγείου και μαθητές Α’ και Β’ Δημοτικού. Αυτό το σύστημα έχει πολύ θετικό αντίκτυπο στα παιδιά γιατί προωθεί την άμιλλα. Οι μεγάλοι μαθητές κάνουν συνεχώς επανάληψη βοηθώντας παράλληλα τους νεαρότερους συμμαθητές τους. Την ίδια ώρα οι Φινλανδοί δίνουν μεγάλη σημασία στο σχολικό περιβάλλον. Σπουδαίοι αρχιτέκτονες αναλαμβάνουν να σχεδιάσουν σχολικά συγκροτήματα και πανεπιστήμια, με αποτέλεσμα ορισμένα από αυτά να λαμβάνουν βραβεία σχεδίασης.
• Η διδασκαλία θετικών επιστημών ξεκινά στα 16 έτη ώστε να μπορούν οι μαθητές να διεξάγουν πρακτικά πειράματα.
• Οι εκπαιδευτικοί δαπανούν μόνο 4 ώρες ημερησίως στην τάξη, και παίρνουν άδεια 2 ώρες την εβδομάδα για «επαγγελματική ανάπτυξη».
• Το 43% των Φιλανδών μαθητών Λυκείου πάει σε σχολές επαγγελματικής κατάρτισης.
• Όλοι οι εκπαιδευτικοί στη Φινλανδία πρέπει να κατέχουν ένα μεταπτυχιακό, το οποίο είναι πλήρως επιδοτούμενο.

mustonline.gr