«Τζουμερκιώτικα Λαογραφικά»
Ο Δημήτρης Στεφ. Παππάς είναι τώρα συνταξιούχος δάσκαλος. Αυτό δεν σημαίνει ότι φεύγοντας από το εκπαιδευτικό του λειτούργημα, σταμάτησε την προσφορά του προς την κοινωνία.
Αντίθετα έγραψε δύο τόμους βιβλία με τον γενικό τίτλο «ΤΖΟΥΜΕΡΚΙΩΤΙΚΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ», όπου σ’ αυτά τα βιβλία καταγράφει την λαογραφία των Τζουμέρκων μ’ ένα γλαφυρό τρόπο και πάνω απ’ όλα κατατοπιστικό, ιδιαίτερα για τους νέους αναγνώστες, τα ήθη, τα έθιμα και τις καθημερινές δραστηριότητες των κατοίκων των ορεινών χωριών μας.
Χρησιμοποιήσαμε τη λέξη «καταγράφει». Ίσως να είναι πολύ απλή αυτή η λέξη. Αντίθετα θα υποστηρίζαμε και χωρίς υπερβολή ότι ο συγγραφέας κυριολεκτικά ζωγραφίζει την καθημερινότητα των χωριών μας, με έναν τρόπο που μόνο ένας άνθρωπος, ο οποίος έχει ζήσει στη ψυχή του εκείνη την εποχή, μπορεί να αποδώσει με τέτοια γλαφυρότητα.
Αξίζει τον κόπο να μπουν στις βιβλιοθήκες οι δύο τόμοι του Δημήτρη Στ. Παππά γιατί είναι σίγουρο ότι εκεί θα μπουν δυο κειμήλια, όπου ανά πάσα στιγμή, ο κάτοχος θα μπορεί να ανατρέξει στα πάρα πολλά θέματα κοινωνικά και όχι μόνο τα οποία αναγράφονται.
Επίσης οι πάρα πολλές φωτογραφίες, οι οποίες στολίζουν παρ’ ότι ασπρόμαυρες, ως «όμορφα χρώματα» αυτή τη «λαογραφική ζωγραφιά».
Τέλος, διαπιστώσαμε ότι και η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι η τζουμερκιώτικη ντοπιολαλιά του περασμένου αιώνα, έτσι όπως την μιλούσαν και ακόμα την μιλούν τα γερόντια μας σ’ αυτή την πανέμορφη περιοχή της πατρίδας μας… «Έλα… χ’σό μ’, σύρε να μ’ γιουμόεις το βαρελάκι, στ’ βρύση κι γω θα σ’ δώκου ένα κομματάκι πασμά…».
Κλείνοντας την δική μας αναφορά σημειώνουμε ότι ο πρώτος τόμος κυκλοφόρησε το 2008 και ο δεύτερος το 2010. Και οι δύο αποτελούν ένα ενιαίο αυτοτελές βιβλίο, το οποίο για καθαρά τεχνικούς λόγους, παρουσιάζεται σε τόμους.
«Να γράψω θέλω για το κονάκι και τα συγύρια του»
Στη συνέχεια του μικρού αυτού αφιερώματος αναδημοσιεύουμε από τον Α΄τόμο το εισαγωγικό του συγγραφέα. «Στα Τζουμέρκα Τζουμέρκα μου περήφανα παληκαριών λημέρια, που σας ευλόγησε ο πατρο-Κοσμάς, σας δόξασε ο Κατσαντώνης σας τραγούδησε ο Κρυστάλλης, με τη Στρουγγούλα και την Κωστελάτα σας, όπου, χορεύουν τα κορίτσια μαζί με τα παιδιά, κι όπου είναι φωλιασμένα, στ' απόσκια σας, τα Τζουμερκοχώρια μας, δώστε μου την "άδεια", το δικαίωμα, να σεργιανήσω στα ριζά και τα χαμπλώματα, και όπως ο εμπνευσμένος καλλιτέχνης φωτογράφος του τόπου μας, αποθανάτησε κάθε κορφούλα και χουναβιά σας, κάθε τσιουγκάρι και νεροφαγιά σας, έτσι περίπου να σας ζωγραφίσω, με τα δικά μου "χρώματα".
Εγώ δεν έχω του σταυραετού τη χάρη, ν' ανέβω στις βουνοκορφές με τις αετοφωλιές, εδώ στα χαμηλά θέλω να γυροφέρνω, ανάμεσα στις γειτονιές και τους μαχαλάδες, που κουρνιάζουν κάτω απ' τα φτερούγια σας, και να ξομπλιάσω το δικό μου "εργόχειρο". Να κεντήσω θέλω στο δικό μου "ωριόπλουμπο μαντήλι" τη ζωή και το έργο, το "χθες και το προχθές" του παππούλη και της βάβου μας...
Να γράψω θέλω για το κονάκι και τα συγύρια του, το σεγκούνι, το σάισμα, τα τσερέπια, την πρέντζα, τον τραχανά και τα πασμάδια, τα ζ'γάλετρα και την αθημωνιά, τα γιδοπρόβατα και τη στάνη, τον αργαλειό και τη φλοκάτη, την πεθερά, τη νύφη, το προικιό, τη σαρμανίτσα με τα κούτσκα, την ξεματιάστρα και την "μαμή", για το χτικιό και την ελονοσία, το μυλωνά, το γύφτο και τον καλαντζή για την τραμπάλα, τα κιόσια, το κρυφτό, τα πανηγύρια, τους χορούς και τις χαρές για της γιαγιάς τα ψ'χούδια και τις λειτουργίες!!!
Να σκουπήσω θέλω τα ίδρωτα και το δάκρυ των πατεράδων μας, και να ανάψω ένα "κεράκι" στη μνήμη τους... Να βάλω λίγο "λαδάκι" στο καντηλάκι, ίσια που να ... λιογκρίζει, εκεί, στο κοιμητήρι της αιωνιότητας που λέγεται πολιτιστική παράδοση και ανθρώπινη κληρονομιά!!! Να γράψω θέλω τα Τζουμερκιώτικα Λαογραφικά μου».
Βιογραφικό
Διορίστηκε δάσκαλος το 1958, στην Κομοτηνή -σε μουσουλμανικό σχολείο- και στη συνέχεια, για 30 χρόνια, σε διάφορα σχολεία του Ν. Άρτας (Λεπιανά -Ζγάρα - Σκουληκαριά - Ρείκια - Κυψέλη κλπ). Συνταξιοδοτήθηκε το 1987. Είναι παντρεμένος με τη Βασιλική Εξάρχου και έχει δυο παιδιά παντρεμένα, το Στέφανο και τη Δωρίτα.
Ασχολείται - ερασιτεχνικά από τα παιδικά του χρόνια, με τα χωράφια του, έχει μηλιές-ελιές-αχλαδιές-κλήματα-καρυδιές-κερασιές κλπ.
Για πολλά χρόνια αντιπροσώπευε την Ένωση Γεωργικών Συν/σμών Άρτας, στην ΠΑΣΕΓΕΣ, ως αντιπρόσωπος του Συν/σμού του χωριού του (δασικού). Ως συνταξιούχος είναι, επί σειρά ετών, μέλος του Εκκλ. Συμβ. του Ιερού Ναού Αγίου Μηνά-Καλλονής. Πρωτεργάτης στην ίδρυση του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλλονής "ο Αγ. Μηνάς" και πρόεδρος αυτού.
Είναι μέλος της Ιστορικής Λαογραφικής Εταιρείας Τζουμέρκων. Επίσης, μέλος, ταμίας, του Δ.Σ. της προσωρινής Διοικ. Επιτροπής της ΕΝΩΣΗΣ Συλλόγων και Αδελφοτήτων των Δημοτ. Διαμερισμάτων του Δήμου Αθαμανίας. Από 15/ετίας και πλέον συγκεντρώνει λαογραφικό υλικό του τόπου μας, μέρος του οποίου είναι και το βιβλίο του με τίτλο, "Τζουμερκιώτικα Λαογραφικά".
Νίκος Κοντογιώργος
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου