Το έθιμο των Ραγκουτσαριών στην Καστοριά (ΒΙΝΤΕΟ)
Από τις 6 έως τις 8 Ιανουαρίου στην πόλη της Καστοριάς αναβιώνει ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Είναι το πιο γνήσιο ελληνικό καρναβάλι στο οποίο παίρνουν μέρος όλοι οι Καστοριανοί, άντρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι σε μπουλούκια, το καθένα με την δική του παραδοσιακή ορχήστρα, που γλεντούν με χιλίων λογιών μεταμφιέσεις, στους δρόμους της πόλης μέσα σε ένα αληθινό πανζουρλισμό.
Η Καστοριά και η λίμνη της είναι από τις πιο όμορφες παραδοσιακές και μαγευτικές πόλεις της Ελλάδας. Είναι η πρωτεύουσα του νομού Καστοριάς που βρίσκεται στην Δυτική Μακεδονία και συνορεύει στα βόρεια με το νομό Φλώρινας, στα ανατολικά και τα νότια με το νομό Κοζάνης, νότια με το νομό Γρεβενών, δυτικά με το νομό Ιωαννίνων και βορειοδυτικά με την Αλβανία. Απέχει 555 χλμ. από την Αθήνα και 219 χλ η Καστοριά, ζει αυτή την περίοδο στους ξέφρενους ρυθμούς των Ραγκουτσαριών μ. από την Θεσσαλονίκη.
Τα Ραγκουτσάρια, αλλά και οι βόλτες στην πόλη με τα υπέροχα αρχοντικά, στο παραλίμνιο δάσος, αλλά και στις όχθες της λίμνης, ο πολιτισμός, η παράδοση και οι γαστρονομικές απολαύσεις με ντόπιους μεζέδες μας κάνουν να θέλουμε να γνωρίσουμε κάθε γωνιά της Καστοριάς.
Τα Ραγκουτσάρια αρχίζουν στις 6 Ιανουαρίου την ημέρα των Θεοφανίων και ολοκληρώνονται στις 8 Ιανουαρίου ημέρα της Αγίας Δομινίκης, με την παρέλαση των καρναβαλιστών. Το όνομα και η καταγωγή αυτού του εθίμου εντοπίζονται στην κλασική αρχαιότητα, από την οποία μέσω Ρώμης και Βυζαντίου μεταφέρθηκε στις μέρες μας.
Είναι πολύ πιθανό το όνομα να προέρχεται από το λατινικό ROGATORES που σημαίνει ζητιάνοι, και το οποίο πολύ εύστοχα ορίζει την ιδιότητα αυτού που συμμετέχει στην ομάδα των μεταμφιεσμένων.
Υπάρχει δηλαδή η συνήθεια οι μεταμφιεσμένοι να ζητούν διάφορα δώρα από τα σπιτικά που επισκέπτονται σε ανταπόδοση της συνεισφοράς τους στην απομάκρυνση του κακού πνεύματος. Έτσι ακόμα και το όνομα, μας οδηγεί στον εντοπισμό του εθίμου στην αρχαιότητα.
Τα Ραγκουτσάρια είναι εορταστικές εκδηλώσεις καρναβαλιού, από τις τελευταίες του Δωδεκαημέρου. Το σημερινό Δωδεκαήμερο συμπίπτει χρονικά με τις αρχαίες εθνικές πανηγύρεις, που τελούνταν στα πλαίσια της Διονυσιακής λατρείας. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της λατρείας αυτής ήταν οι μεταμφιέσεις, οι οποίες μεταφέρθηκαν στις γιορτές του καρναβαλιού.
Στα χειμερινά Διονύσια υπήρχε θίασος μεταμφιεσμένων οι οποίοι γύριζαν στους συνοικισμούς και περιέπαιζαν τους πάντες, όπως ακριβώς γίνεται και σήμερα κατά τη διάρκεια των Καστοριανών Ραγκουτσαριών.
Είναι εκπληκτικό πως άντεξαν στο χρόνο και διασώθηκαν , η συνήθεια της μεταμφίεσης και το εύθυμο στοιχείο, το κλίμα χαράς και πανηγυρισμού. Ένα συμβολικό στοιχείο που διατηρήθηκε είναι αυτό της αναζήτησης δώρων, από την πλευρά των μεταμφιεσμένων.
Με αυτόν τον τρόπο εξαγοράζεται η προσφορά τους στην απομάκρυνση των κακών πνευμάτων που ταλαιπωρούν κάποιο σπιτικό. Για να γίνει αυτό βασική προϋπόθεση είναι οι μεταμφιεσμένοι να φέρουν μάσκα η οποία θα τρομάξει το κακό.
Οι εκδηλώσεις των Ραγκουτσαριών κορυφώνονται την τρίτη ημέρα, την Πατερίτσα όπως τη λένε οι ντόπιοι. Νωρίς το απόγευμα παρελαύνουν όλα τα μπουλούκια που χορεύοντας σατιρίζουν πρόσωπα και γεγονότα με μια πηγαία εφευρετική πρωτοτυπία. Τα καλύτερα από αυτά βραβεύονται από τον Δήμο Καστοριάς που έχει και όλη την ευθύνη της διοργάνωσης του τριημέρου.
Τα μπουλούκια και ο κόσμος καταλήγουν στο Ντολτσό, παλιά μεσαιωνική πλατεία που έπαιξε σημαντικό ρόλο επί Τουρκοκρατίας στην ενότητα του λαού και τη διατήρηση των εθίμων, όπου μέσα σε ένα οργιαστικό ξεφάντωμα, συναγωνίζονται μεταξύ τους πιο να καλύψει το άλλο με τη μουσική του.
Τα Ραγκουτσάρια αποτελούν πόλο έλξης για τους συνεχώς αυξανόμενους κάθε χρόνο επισκέπτες. Όσο για αυτούς που επισκέπτονται την πόλη για πρώτη φορά μένουν άφωνοι από την φυσική της ομορφιά και έκπληκτοι από το εντυπωσιακό και φαντασμαγορικό θέαμα που αντικρίζουν.
Η Καστοριά θεωρείται μία από τις πιο όμορφες, παραδοσιακές μαγευτικές πόλεις της Ελλάδας, με πλούσια ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Πολλά στοιχεία του Βυζαντινού πολιτισμού σώζονται μέχρι σήμερα.
Βυζαντινά τείχη, πάνω από 75 βυζαντινές εκκλησίες και μοναδικά στην αρχιτεκτονική παραδοσιακά αρχοντικά δένονται άρρηκτα με τη σύγχρονη πόλη και σε συνδυασμό με το πανέμορφο φυσικό περιβάλλον όπου δεσπόζει η μοναδική λίμνη της Καστοριάς, προσφέρουν στον επισκέπτη μια μοναδική και πρωτόγνωρη εμπειρία.
Ανάμεσα στα αξιοθέατα της πόλης συγκαταλέγονται οι παραδοσιακοί το Μουσείο Ενδυματολογίας και οι βυζαντινές εκκλησίες όπως η Παναγία η Κουμπελίδικη, η Παναγία η Μαυριώτισσα, οι Άγιοι Ανάργυροι και άλλες.
Ξεκινήστε τον περίπατό σας στην πόλη από τα ψαράδικα και απολαμβάνοντας την όμορφη διαδρομή με τους γεροπλάτανους, φτάστε στην προκυμαία και θαυμάστε τους όμορφους κατάλευκους κύκνους που λούζονται στα γαλήνια νερά της λίμνης.
Στη συνέχεια περπατήστε στους παραδοσιακούς οικισμούς της πόλης, όπου θα θαυμάσετε τα υπέροχα αρχοντικά κτίσματα του 17ου και 18ου αιώνα που παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον για την αρχιτεκτονική και τη ζωγραφική τους, ενώ ξεχωρίζουν από την επιβλητικότητα και την μεγαλοπρέπεια της ιδιόρρυθμης κατασκευής τους.
Η λίμνη της Καστοριάς που απλώνεται γύρω από την πόλη είναι από τις ομορφότερες λίμνες της χώρας μας, και έχει χαρακτηριστεί ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, ενώ ο περίπατος στο παραλίμνιο δάσος της Καστοριάς αποτελεί μια σπάνια εμπειρία για τους λάτρεις της φύσης.
Επισκεφθείτε επίσης τον προϊστορικό λιμναίο οικισμό του Δισπηλιού ο οποίος ανακαλύφθηκε τυχαία το 1932.
Τα ευρήματα των ανασκαφών παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για τη ζωή των κατοίκων της περιοχής πριν από περίπου 7.000 χρόνια. Στο χώρο των ανασκαφών με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα έχει διαμορφωθεί πάρκο με φυσική αναπαράσταση μέρους του προϊστορικού οικισμού.
Για αυτούς που αγαπούν το σκι στο βουνό Βίτσι, στα σύνορα των νομών Καστοριάς και Φλώρινας, βρίσκεται και το χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, το οποίο απέχει από την πόλη της Καστοριάς 22 χλμ.
Πριν φύγετε δοκιμάστε την τοπική παραδοσιακή κουζίνα όπως σαρμάδες, σπιτικά χοιρινά λουκάνικα, αρμιόπιτες και ψάρια της λίμνης, και .... Ξεφαντώστε μέχρι το πρωί στο παραδοσιακό καρναβάλι της πόλης τα Ραγκουτσάρια!
Παραγωγή: Φωνή της Ελλάδας
Επιμέλεια: Νότα Χατζηαναστασίου
http://www.ert.gr/
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου