«Λαϊκή Συσπείρωση»: Καμιά λειτουργία του ΧΥΤΑ στο Ελληνικό

Το επόμενο διάστημα η αιρετή Περιφέρεια Ηπείρου θα κληθεί να δώσει την προσωρινή άδεια λειτουργίας του ΧΥΤΑ στο Ελληνικό. Με αφορμή αυτό το γεγονός και με δεδομένη την αντίθετη θέση που έχουμε εκφράσει κατά το παρελθόν από την έναρξη ακόμα αυτής της διαδικασίας, καθώς και την θέση των κατοίκων της περιοχής θέσαμε σήμερα για συζήτηση αυτό το σημαντικό θέμα. 

Θεωρούμε ότι αποτελεί χρέος του Περιφερειακού Συμβουλίου να ενημερωθεί κατ’ αρχήν το ίδιο, να κατατεθούν απόψεις και ακολούθως να ενημερωθούν οι κάτοικοι και φορείς της περιοχής, των οποίων η αγωνία αυξάνεται όσο περνάει ο καιρός.

Η ιστορία σχετικά με την χωροθέτηση του ΧΥΤΑ στον (πρώην) νομό είναι γνωστή γι’ αυτό θα περιοριστούμε σε μια σύντομη αναφορά. Είναι επίσης γνωστές οι διαδικασίες, οι σκοπιμότητες, η έλλειψη επιστημονικής τεκμηρίωσης, τα παιχνίδια που παίχτηκαν στις πλάτες των κατοίκων διάφορων περιοχών αλλά και όλου του νομού κατά το παρελθόν. Σήμερα κοιτάζοντας τα πράγματα από μια απόσταση ασφαλείας μπορούμε να εξάγουμε ορισμένα συμπεράσματα. 

Αμφισβητείται η επιστημονικότητα συνολικά της πρότασης για την χωροθέτηση ΧΥΤΑ και βέβαια της θέσης στο Ελληνικό και πλέον είναι εμφανές ότι πίσω από την πρόταση που είχε διαμορφωθεί παίζονταν διάφορα παιχνίδια. 

Αμφισβητείται όλο και πιο έντονα και από περισσότερους – θα λέγαμε σχεδόν καθολικά - η καταλληλότητα της θέσης του Ελληνικού για την λειτουργία του ΧΥΤΑ. Ανοιχτά πλέον όλο και περισσότεροι παραδέχονται ότι η θέση του Ελληνικού δεν είναι κατάλληλη για να δεχτεί τα σκουπίδια του νομού.

Με γυμνό μάτι φαίνεται ότι ο υπό διαμόρφωση ΧΥΤΑ γειτνιάζει τόσο με την λίμνη Παμβώτιδα όσο και με τον ποταμό Άραχθο και επομένως δημιουργεί εκ των προτέρων σοβαρά ερωτηματικά.

Επιπλέον σύμφωνα με καταγγελίες φορέων της περιοχής, κατά την κατασκευή του ΧΥΤΑ έχουν γίνει παρεμβάσεις οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά στο περιβάλλον. Πιο συγκεκριμένα κατά τις εργασίες έχει εξαφανιστεί πηγή κι έχει κλειστεί ρέμα το οποίο κατέληγε στον Άραχθο. Καμιά μελέτη δεν μπορεί να προβλέψει και να διασφαλίσει την λειτουργία του ΧΥΤΑ σε μπαζωμένα ρέματα, με τον όγκο των σκουπιδιών και με τις βροχές.

Τέλος θέλουμε να επισημάνουμε ότι όλη η διαδικασία έχει φτάσει και βρίσκεται ακόμα στα δικαστήρια. Έχει προσβληθεί από τον Δήμο της περιοχής και από την Επιτροπή Αγώνα η νομιμότητα της χωροθέτησης και της κατασκευής του ΧΥΤΑ, η μη τήρηση περιβαλλοντικών και άλλων όρων, η απόκρυψη στοιχείων και η παρουσίαση στρεβλής εικόνας με σκοπό να παραπλανηθούν οι αρμόδιοι κ.ά. στοιχεία που έχουν καταγγελθεί από τους ίδιους.

Οι κάτοικοι του Ελληνικού και της γύρω περιοχής έχουν εξαπατηθεί από τις δύο κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και τους πολιτικούς που τις εκπροσωπούσαν τοπικά. Αισθάνονται αδικία, απογοήτευση, αγανάκτηση, ακόμα ωστόσο αγωνίζονται ώσπου να δοθεί δίκαιη λύση. Η ανησυχία και αντίθεσή τους έχει εκδηλωθεί στο παρελθόν με διάφορους τρόπους συναντώντας δύο φορές τους κατασταλτικούς μηχανισμούς, τους εισαγγελείς και την βιαιότητα των ΜΑΤ.

Μπροστά στην κατάφορη αδικία καθώς και στην εμφανώς επιζήμια για το περιβάλλον λειτουργία του ΧΥΤΑ στο Ελληνικό, η πρώην διορισμένη Περιφέρεια αναγκάστηκε να δεσμευτεί για τριετή λειτουργία του και για την εκ νέου χωροθέτηση ΧΥΤΥ. Δέσμευση που ωστόσο δεν αποτελεί εγγύηση καθώς δεσμεύσεις έχουν δοθεί πολλές στους κατοίκους χωρίς ωστόσο να τηρηθούν.  Εξάλλου από επίσημα χείλη αμφισβητείται αυτή η δέσμευση. 

Η Κεντρική και Τοπική Διοίκηση εξυπηρετούν συμφέροντα και μπροστά σε αυτά δε διστάζουν να αναιρέσουν υποσχέσεις. Ιδιαίτερα στην περίοδο που διανύουμε είναι πολύ πιθανό να εφεύρουν επιχειρήματα σχετικά με την οικονομική κρίση, το κόστος, τα χρονοδιαγράμματα, τον κοινωνικό αυτοματισμό (να στρέψει δηλ. τους κατοίκους άλλων περιοχών εναντίον του Ελληνικού) κλπ. Και στην κατεύθυνση αυτή -όπως πάντα- θα βρουν και πρόθυμους επιστήμονες.

Δεν είναι έξω από αυτή την κατεύθυνση και οι δηλώσεις  παραγόντων του δήμου Ιωαννιτών που έχουν μεγάλη ευθύνη για την απαράδεκτη κατάσταση με τον σκουπιδότοπο της Δουρούτης , να εκβιάζουν ακόμη και με κινητοποιήσεις αν δεν ξεκινήσει η λειτουργία του ΧΥΤΑ στο Ελληνικό.

Η «Λαϊκή Συσπείρωση» από την πρώτη στιγμή είχε επισημάνει τον κίνδυνο. Είχε καταθέσει συνολική πρόταση διεκδίκησης  με διαμόρφωση ενός νέου Εθνικού σχεδιασμού το οποίο θα περιλαμβάνει:

∙Καθορισμό προτεραιοτήτων  με  ιεράρχηση την πρόληψη της παραγωγής των απορριμμάτων. Ακολουθεί η προώθηση της ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή και η επεξεργασία και διάθεση των μη προεπιλεγμένων αποβλήτων.

 ∙Καθορισμός όρων για την ορθολογική και ασφαλή αποκομιδή από τις υπηρεσίες του οικείου δήμου και απαραίτητη την κατασκευή σταθμών μεταφόρτωσης.

∙Ειδική μέριμνα για αποκατάσταση όλων των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων με βάση συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.

∙Καθορισμός διαχρονικών εθνικών στόχων και συγκεκριμενοποίηση τους ανά περιφέρεια.

∙Καθορισμός των κριτηρίων καταλληλότητας στη περιφέρεια ξεχωριστά ανά είδος εγκατάστασης και σύνταξη χαρτών με τις περιοχές αποκλεισμού

∙Ουσιαστική ενίσχυση σε αριθμό, εξοπλισμό και οργάνωση του έμψυχου δυναμικού άσκησης περιβαλλοντικού ελέγχου.

Είχε σταθεί στο πλευρό των κατοίκων τονίζοντας τους κινδύνους που υπήρχαν, διαφωνώντας κάποιες φορές μαζί τους, επιδιώκοντας όμως να αναδείξει το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων και την πρότασή μας για μια ολοκληρωμένη διαχείριση, με την χρηματοδότηση του κράτους και σε καμιά περίπτωση για την αξιοποίηση αυτής της δραστηριότητας από τους ιδιώτες για το κέρδος.

Οι προτάσεις για χωροθέτηση ΧΥΤΑ- ΧΥΤΥ - Εργοστασίου που κατά καιρούς έχουν συζητηθεί δεν αποτελούν προϊόν μιας ολοκληρωμένης θεώρησης για την διαχείριση των απορριμμάτων. Είναι αποσπασματικές και γίνονται με όρους και κριτήρια κατά βάση οικονομικά.

 Έχουν δηλαδή ως βασικό τους στόχο την συμπίεση του κόστους ώστε να είναι συμφέρουσα η διαχείριση από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις οι οποίες σχεδιάζεται να αναλάβουν την διαχείριση των απορριμμάτων.

Τα έργα του ΧΥΤΑ στο Ελληνικό φαίνεται να έχουν τελειώσει ωστόσο τα προβλήματα παραμένουν και θα οξυνθούν σε ενδεχόμενη λειτουργία του. 

Η Λαϊκή Συσπείρωση επιμένει σε αυτά που πάντα έλεγε:

 Καμιά λειτουργία του ΧΥΤΑ στο Ελληνικό όχι μόνο μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης. Για μας η δημιουργία και λειτουργία του ΧΥΤΑ στο Ελληνικό δεν είναι μόνο ζήτημα νομιμότητας (εξάλλου ο ρόλος των αστικών δικαστηρίων είναι γνωστός). 

Ο ΧΥΤΑ δεν πρέπει να λειτουργήσει γιατί η χωροθέτηση - κατά κοινή πλέον ομολογία - ήταν άδικη, προϊόν πολιτικών και άλλων σκοπιμοτήτων και γιατί η λειτουργία του βάζει σε κίνδυνο το περιβάλλον και τη ζωή των κατοίκων όχι μόνο του Ελληνικού και των γύρω χωριών αλλά συνολικά της περιοχής. 

Δεν μπορεί να αποτελεί κριτήριο για τη λειτουργία του ΧΥΤΑ το επίπεδο των εργασιών για την κατασκευή του ούτε το κόστος κατασκευής. Κριτήριο είναι το δίκιο και η ποιότητα ζωής. Την ευθύνη για το κόστος να την αναλάβουν αυτοί που την έχουν και σε καμιά περίπτωση όσοι αντιστάθηκαν και αντιστέκονται στην κατασκευή του.

ΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ

Κωτσαντής Κώστας

Ζιώβας Βασίλης